Als ze boos is! 

Wat er eigenlijk gebeurt als ze boos is..

Misschien herken je het wel? Je kind wordt enorm boos om welke reden dan ook en je hebt het gevoel dat je het contact volledig kwijt bent. Wat je ook zegt of doet, zelfs troosten lukt niet. Je kind is gewoon zó boos! Alle kinderen hebben hier wel eens last van maar zeker voor temperamentvolle kinderen kan dit een belemmerende situatie zijn die veel voorkomt. De momenten dat deze buien voorkomen zijn dan ook vooral vaak een teken dat de balans in het lichaam (even) verstoort is. Bij moeheid en bijvoorbeeld honger. Hier is het vaak een teken dat de emmer gewoon vol is en overstroomt. Zoals ik al zei honger en moeheid zijn hier hele grote triggers. De hoeveelheid aan te regulieren prikkels heeft zijn maximum bereikt met als gevolg een overvolle emmer. Je kan het ook vergelijken met een vulkaan die uitbarst. 

Maar hoe werkt dat nou eigenlijk precies? Stel je voor je kind heeft er een hele dag opzitten. Naar school geweest, spelen met een vriendje, misschien nog een zwemlesje er achter aan. Best vermoeiend allemaal. De hele dag heeft het onderdeel in de hersenen van je kind (de préfrontale cortex genaamd) zijn best gedaan alle emoties te regulieren en impulsen te beheersen. Hartstikke goed gedaan! Maar dan is er ineens die moeheid of die honger. Energielevel LOW! Dát is het moment voor de préfrontale cortex dat het lastig wordt om nog goed werk te verrichten voor zijn of haar baasje. Tot 10 tellen wordt lastig en dat lukt niet meer. De vulkaan barst! De emmer stroomt over! Je liefje is BOOS! Boos zijn is overigens de ‘makkelijkste’ emotie om te uiten. Vaak zit er een andere emotie achter zoals verdriet of moeheid die zich pas kan laten zien als alle lava verdwenen is. Dit kun je vaak herkennen aan een hele hoop verdriet, spijt en schuldgevoelens van je kleintje nadat de boosheid is verdwenen. Wat oudere kinderen kunnen het soms zelfs heel goed benoemen. “Ik wil helemaal niet zo doen, maar het gebeurt dan gewoon. Ik wil het zelf ook helemaal niet”. 

Wat er eigenlijk gebeurt als zo’n préfrontale cortex te moe is om zijn werk goed te doen, is dat een ander deel in de hersenen – verantwoordelijk voor angst en boosheid (de Amygdala, of ook wel ons reptielenbrein genoemd) – het overneemt. Wanneer het reptielenbrein is ingeschakeld is er nog weinig invloed op je kind. Het reptielenbrein denkt niet na en onthoudt ook niets, het reageert instinctief en automatisch. Wanneer deze zodanig is ingeschakeld gaan andere delen het in de hersenen iets minder goed doen. Voornamelijk het deel wat verantwoordelijk is voor het leren. Dingen onthouden, het leercentrum. Het reptielenbrein schakelt het ‘fight or flight (or freeze)’ systeem in. Iets wat van vroeger uit is ontstaan en nodig is om te overleven bij angstige situaties. Als er een levensbedreigende situatie is ontstaan is dit systeem heel dienstbaar. Er komt adrenaline vrij en we kunnen alleen nog maar handelen naar vluchten of vechten. Handig als er een grote levensbedreigende beer op je af komt stormen. Maar niet zo handig als je eigenlijk gewoon alleen maar even moe was, je emmertje vol zat, je rust nodig had of overprikkeld was. Dit is ook zeker iets wat vaker voorkomt bij temperamentvolle kinderen, kinderen met adhd of autistische kenmerken of hooggevoelige kinderen. De reden hiervan kan zijn een emmer die vol zit of meer moeite met het regulieren van emoties, waarvoor de préfrontale cortex verantwoordelijk is en wat bij deze kids vaker voorkomt.

Besef dat dit ‘fight or flight’ systeem na 10 minuten ongeveer pas weer rustig is. Laat je kindje dus maar even uitrazen. Ook het goedbedoelde en natuurlijk opvoed-technisch gezien, juiste adviezen geven aan je kind komt waarschijnlijk niet helemaal aan. De reden daarvan is dat het leercentrum even niet goed kan functioneren. Dus je kind zal al je goedbedoelde adviezen niet opslaan. Terugkomen op de situatie of bijvoorbeeld uitleggen welk gedrag je wél graag zou willen zien (wat de situatie dan ook was) kun je het beste pas doen als je kind weer rustig is. Het leren van jou als opvoeder lukt alleen dan pas weer. 

Nou is het natuurlijk ook niet zo dat we onze kleintjes bij boosheid nu maar volledig ontoerekeningsvatbaar moeten verklaren, maar even laten uitrazen kan helpen en misschien kan het je net wel dat stukje inzicht geven om jou en je kleintje een hoop extra frustratie, boosheid en onbegrip te besparen. 

Dus voortaan maar gewoon 10 minuten tot 10 tellen! Hé en dat is dan stiekem eigenlijk weer een hele lekkere meditatie oefening! En wat dát allemaal weer voor voordelen heeft kun je misschien later nog eens lezen in een ander blog! 🙂 succes! 

Nog een mooie manier om stiller te leren worden in je hoofd en bewust te worden van je gedachten is Mindfulness. Allemaal wel eens van gehoord. Het uitgangspunt hierbij is leven in het nú. Minder gepieker over verleden of/en toekomst, maar dat we gelijkertijd accepteren wat is. Zoals dus onze gedachten. Combineer deze twee therapieën en je krijgt Mindfulness Based RET. Wouw! Ik was al fan van RET en Mindfulness, maar deze twee samen zijn zo mooi. Het principe dat het allemaal bij onze gedachten begint en je daar echt meer invloed op hebt dan je denkt vind ik prachtig. Ook dit relativeert weer. Je bént niet je gedachten, je hébt ze!

Hieronder vind je nog een oefening uit het Mindfulness Based RET principe. 

Sluit je ogen en stel je een rivier voor waarin blokken hout drijven. In deze blokken staan je gedachten gekerfd. Kijk maar. Op het ene blok hout staat bijvoorbeeld: ‘Dit lukt me nooit!’, op het andere: ‘als ik maar niet afga!’ (Of welke belemmerende gedachte dan ook). Jij staat aan de oever en kijkt hoe deze blokken hout voorbij drijven. Net als wolkjes. Observeer maar hoe ze daar voorbij stromen. Denk maar: ‘Daar heb je er weer één.’ Besef dat die gedachten slechts gedachten zijn, niet meer en niet minder. Je bent ze niet, je hébt ze alleen. Zoals ze komen, gaan ze ook weer weg. 

Dus ga op ontdekking! Sluit lekker je ogen en ga eens rustig observeren wat daar allemaal voorbij drijft.

Succes!